بررسی مقدماتی تأثیرات ضد قارچی عصاره بریوفیت‌‌ها

تأثیر ضد قارچی عصاره‌های مختلف 23 آرایه بریوفیت شامل 21 گونه خزه و دو گونه هپاتیک (جگرواش) برای نخستین بار در کشور صورت گرفت. بدین منظور، تأثیر عصاره‌های هر یک از گونه‌های مورد نظر روی هفت گونه قارچ بیماریزای گیاهی به اسامی:Alternaria alternata, F. oxysporum, Fusarium solani, Macrophomina phaseolina, Pythium sp., Rhizoctonia solani, وVerticillium dahliae  بررسی گردید. جهت انجام این کار، ابتدا نمونه‌های تازه از بریوفیت‌ها جمع‌آوری و پس از آماده‌سازی توسط حلال‌های آبی (خام و جوشانده)، اتانولی، متانولی، استونی و اتر نفتی عصاره‌گیری گردیدند. عصاره‌ها به نسبت حجمی 1:10 با محیط کشت زاپک مخلوط و رشد قارچ‌های مورد نظر روی آن‌ها با شاهد (محیط کشت بدون عصاره) مقایسه گردید. از بین بریوفیت‌های تحت بررسی،عصاره‌ اتانولی شش گونه خزه به اسامی:Philonotis marchica, Grimmia pulvinata, Plagiomnium rugicum, Haplocladium sp., Bryum pallens, Drepanocladus aduncus و دو گونه جگرواش به اسامی: Pellia epiphylla  و Dumortiera hirsuta. دارای بیشترین طیف تأثیر قارچ کشی بود. از سوی دیگر، دو گونه جگرواش به اسامی:Dumortiera hirsuta  و Pellia epiphylla به ترتیب قادر به کنترل رشدPythium sp.  وR. solani شدند. تجزیه داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری MSTATC و مقایسه میانگین‌ها با استفاده از روش دانکن انجام شد. نتایج واریانس برای تأثیر عصاره برخی گونه‌های بریوفیت در رشد میسلیوم اغلب قارچ‌های مورد نظر نشان داد که از این نظر بین گونه‌های بریوفیت تفاوت‌های معنی‌داری وجود دارد. همچنین مقایسه میانگین‌های قطر پرگنه قارچ‌های مورد بررسی در ارتباط با گونه‌های بریوفیت مورد آزمایش از نظر تأثیر بر رشد میسلیوم قارچ‌ها نیز تفاوت‌های معنی‌داری را نشان داد.